NAJEM OKAZJONALNY – CZY WARTO SIĘ NA NIEGO ZDECYDOWAĆ?

Najem okazjonalny to rozwiązanie prawne przygotowane z myślą o właścicielach lokali mieszkalnych chcących chronić swoje prawa i uniknąć potencjalnych problemów z nierzetelnymi najemcami, którzy nie chcą opuścić mieszkania. Choć procedura zawierania umowy najmu okazjonalnego jest nieco bardziej złożona niż w przypadku zwykłej umowy, warto zastanowić się nad takim rozwiązaniem i oszczędzić sobie niepotrzebnych komplikacji oraz ryzyka kosztownego i ciągnącego się przez długie miesiące procesu eksmisyjnego.

Najem okazjonalny – co to jest?

Najem okazjonalny to szczególny typ najmu nieruchomości mieszkaniowej. Umowa najmu okazjonalnego posiada identyczną moc prawną, co standardowa, poprawnie napisana umowa najmu. Posiada jednak jedną, bardzo istotną zaletę dla właścicieli domów i mieszkań: możliwość szybkiej egzekucji komorniczej, opróżnienia lokalu i usunięcia nieuczciwego najemcy.

Tryb wynajmu okazjonalnego łagodzi wymogi ustawy o ochronie praw lokatorów. Nakłada bowiem na najemców obowiązek złożenia oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji (składanego na podstawie aktu notarialnego). W ten sposób, w przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy, właściciel mieszkania może wszcząć postępowanie egzekucyjne niemal natychmiast – bez konieczności wytaczania długotrwałych procesów sądowych oraz czekania na dostarczenie przez gminę lokalu tymczasowego (jak w przypadku zwykłej umowy najmu).

Kto może skorzystać z umowy najmu okazjonalnego?

Najem okazjonalny przysługuje wyłącznie właścicielom lokali służących zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych. Oznacza to, że z takiej możliwości nie mogą skorzystać właściciele lokali usługowych. Na zasadach najmu okazjonalnego niemożliwy jest również podnajem nieruchomości lub jej części.

11 września 2017 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o ochronie praw lokatorów. Zgodnie z nowymi przepisami umowy najmu okazjonalnego mogą dotyczyć wyłącznie najmu prywatnego, a więc nie mogą ich zawierać firmy czy osoby wynajmujące mieszkania w ramach działalności gospodarczej.

Umowa najmu okazjonalnego – co powinno się w niej znaleźć?

Aby zawrzeć umowę najmu okazjonalnego, najemca powinien:

• dostarczyć oświadczenie w formie aktu notarialnego, w którym dobrowolnie poddaje się egzekucji i zobowiązuje do opróżnienia i wydania lokalu w terminie wskazanym w żądaniu egzekucyjnym (może otrzymać je po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy);
• wskazać inne mieszkanie, w którym będzie mógł zamieszkać, gdy zostanie wykonana egzekucja obowiązku opróżnienia i opuszczenia lokalu;
• dostarczyć oświadczenie osoby trzeciej, będącej właścicielem lub posiadającej tytuł prawny do tego mieszkania, w którym wyraża ona zgodę na zamieszkanie najemcy w swojej nieruchomości po zakończeniu trwania umowy najmu.

Dodatkowo, wynajmujący powinien zgłosić zawarcie umowy najmu okazjonalnego do urzędu skarbowego (właściwego dla miejsca zamieszkania właściciela) w okresie 14 dni od daty rozpoczęcia najmu. Ten obowiązek nie dotyczy podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wynajmu lokali.

Jeśli którekolwiek z powyższych wymagań nie zostanie spełnione, umowa najmu okazjonalnego nie będzie wiążąca i tym samym w świetle prawa będzie uznawana za zwykłą umowę najmu, bez przyspieszenia procesu egzekucji i wyłączenia ochrony praw lokatora.

Na jaki okres może zostać zawarta umowa najmu okazjonalnego?

W odróżnieniu od zwykłej umowy najmu, najem okazjonalny musi być zawarty na czas określony.
Nie może on jednak przekraczać 10 lat.

Kaucja przy najmie okazjonalnym

Wynajmujący może uzależnić zawarcie umowy najmu okazjonalnego od wpłacenia przez najemcę kaucji. Wpłata ta jest formą zabezpieczenia, służy pokryciu należności z tytułu najmu lokalu przysługujących właścicielowi w dniu opróżnienia lokalu. Jeśli najemca nie wywiązuje się z obowiązków, a przede wszystkim nie płaci czynszu, wynajmujący może wszcząć egzekucję, a środki z kaucji będą pokrywać jej koszty. Kaucja zabezpieczająca nie może przekraczać 12-krotności miesięcznego czynszu za dany lokal. Jest to opłata podlegająca pełnemu zwrotowi w przypadku, gdy mieszkanie i jego wyposażenie zostało oddane przez lokatora w stanie niepogorszonym (ale wynikającym z normalnego użytkowania) w stosunku do dnia podpisania umowy najmu.

Kiedy możliwe jest wypowiedzenie umowy najmu okazjonalnego?

Powszechna niechęć do zawierania umowy najmu okazjonalnego dotyczy sytuacji, w których możliwe jest jej wypowiedzenie. Wielu najemców boi się zawierać takie umowy, twierdząc, że eksmisja jest bardziej prawdopodobna niż w przypadku zwykłej umowy.

To jednak nieprawda – wciąż obowiązują tu przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów. Zgodnie z nimi najem okazjonalny może zostać wypowiedziany:

1. Jeżeli lokator, pomimo pisemnego upomnienia, nadal używa mieszkania w sposób sprzeczny z umową lub niezgodnie z jego przeznaczeniem, zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców, albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, utrudniając życie innych mieszkańców budynku.
2. Kiedy lokator zwleka z zapłatą czynszu lub innych opłat co najmniej za trzy pełne okresy płatności, pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.
3. Kiedy bez pisemnej zgody właściciela lokator wynajął, podnajął albo oddał do bezpłatnego używania mieszkanie lub jego część.

Oprócz powyższych sytuacji, najem okazjonalny dodatkowo dopuszcza jeszcze jeden powód eksmisji: kiedy najemca utracił możliwość zamieszkania w lokalu, który wskazywał w załączniku do umowy oraz nie zaproponował innego mieszkania i/lub nie dostarczył oświadczenia jego właściciela o możliwości zamieszkania w przypadku przeprowadzenia egzekucji.

Koszty

Koszt podpisania umowy w formie najmu okazjonalnego wynosi ok. 300zł (plus niewielkie opłaty za wypisy). Jako że umowa w tej formie zabezpiecza interesy właściciela nieruchomości, zwykle to on ponosi koszty jej podpisania. Nie jest to jednak prawnie uregulowane, więc w zależności od umowy między stronami może być też inaczej.

Zatem czy warto zdecydować się na podpisanie umowy najmu okazjonalnego? Jeśli jesteś właścicielem, jest to dla Ciebie bardzo korzystna opcja, dzięki której możesz dużo zyskać, natomiast jeśli jesteś najemcą i cechujesz się uczciwością, to nie masz się czego obawiać i zawarcie umowy najmu okazjonalnego również dla Ciebie będzie dobrym rozwiązaniem.

Źródło: morizon.pl